ΟΤΑ: Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας

Αργά χθες το βράδυ πήραν το δρόμο για το Εθνικό Τυπογραφείο οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που αφορούν τον στενό και ευρύτερο Δημόσιο Τομέα. Η μια εκ των δυο, η ρήτρα αυτόματης επιβολής μέτρων σε περίπτωση αστοχιών του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης πιστοποιεί την ίδρυση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας για τους ΟΤΑ. Το Παρατηρητήριο, που ιδρύεται στο
πλαίσιο του υπουργείου Εσωτερικών, θα ελέγχει την ορθή εκτέλεση του Προϋπολογισμού και την πορεία των οικονομικών των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων.
Το Παρατηρητήριο θα παρακολουθεί σε μηνιαία βάση την εκτέλεση των προϋπολογισμού των ΟΤΑ και σε περίπτωση που διαπιστωθεί για δυο συνεχόμενα τρίμηνα σοβαρή απόκλιση ενός ΟΤΑ από τα έσοδα ή τις δαπάνες, ο ΟΤΑ θα τίθεται σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης. Το Πρόγραμμα Εξυγίανσης συνεπάγεται περιορισμό των δαπανών μόνο σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και άλλες απολύτως ανελαστικές δαπάνες, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου από τη ΣΑΤΑ (η οποία καταρχήν αφορά τη χρηματοδότηση μικρών έργων στους δήμους), αφού θα έχουν εξαντληθεί οι πόροι από την κρατική χρηματοδότηση (ΚΑΠ).
Το Πρόγραμμα Εξυγίανσης συνεπάγεται υποχρέωση λήψης κάθε μέτρου και πράξης για τη διασφάλιση της είσπραξης των απαιτήσεων από τον υπερχρεωμένο ΟΤΑ, με υποχρεωτικές μετατάξεις προσωπικού και αύξηση των ίδιων εσόδων του δήμου με φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές. Σε ό,τι αφορά τους φόρους και τα τέλη, προβλέπεται αύξηση του ανώτατου συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας για τα ακίνητα που βρίσκονται στην εδαφική περιφέρεια του δήμου, σε ποσοστό μέχρι και 3 τις χιλίοις. Επίσης αύξηση του συντελεστή επιβολής του τέλους επί των ακαθάριστων εσόδων και παρεπιδημούνταν από 0,5% έως και 2%.
Η συγκεκριμένη ΠΝΠ που αφορά τον Μηχανισμό Επίτευξης Στόχων προβλέπει επίσης ότι το κράτος θα είναι συνεπές ως προς τις υποχρεώσεις του προς τους ΟΤΑ. Όμως, δεδομένου ότι το Κράτος δεν αποδίδει πλέον στους ΟΤΑ τους θεσμοθετημένους πόρους του, εκτιμάται ότι θα επακολουθήσει αλλαγή του νόμου για τον υπολογισμό των πόρων των ΟΤΑ. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι των δήμων προέρχονται από το 21,3% του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων, από το 12% του ΦΠΑ και από το 50% του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας.
ΣτΕ: Απαγορεύεται η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων σε δήμους χωρίς πόρους
Συγχρόνως, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, απαγορεύεται η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων σε δήμους χωρίς πόρους. Τη σχετική προσφυγή είχε κάνει το 2008 ο δήμος Ηρακλείου Κρήτης, όταν ο γγ Περιφέρειας Κρήτης είχε μεταφέρει στον δήμο αρμοδιότητες για τη συντήρηση του οδικού δικτύου (φανάρια, ηλεκτροφωτισμό, πεζοδρόμια κ.α.) χωρίς τη μεταβίβαση των αντίστοιχων πόρων. Η απόφαση ορίζει ότι δεν είναι αποδεκτή η μεταβίβαση πόρων στους ΟΤΑ α' και β' βαθμού, χωρίς τη μεταφορά αντίστοιχων πόρων και ζητά να ακυρωθεί η ήδη συντελεσθείσα μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, εφόσον δεν έχουν μεταφερθεί οι πόροι. Σημειώνεται ότι από τη νέα χρόνια, με τους ήδη αρνητικούς προϋπολογισμούς για την Αυτοδιοίκηση, οι δήμοι θα έχουν επιφορτισθεί με 200 επιπλέον αρμοδιότητες.