Ο Δεκάλογος των εκλογών

Πρώτον: Ένας στους δυο ψηφοφόρους ομολογούν ότι ψηφίζουν «αρνητικά», δηλαδή επιλέγουν το «μη χείρον». Αυτό συνέβη στις περασμένες εκλογές. Συμβαίνει όμως και τώρα. Ας σημειωθεί ότι μόνο το 30% εμπιστεύεται τις
κυβερνητικές ικανότητες της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεύτερον: Στις εκλογές αυτές οι ψηφοφόροι συνειδητοποιούν την απόλυτη ανάγκη σχηματισμού κυβέρνησης. Άρα η τάση τους να κατακερματίσουν ένα κομματικό σύστημα που τους απωθεί, μειώνεται. Φυσιολογικά στρέφονται στα δυο πιο ισχυρά κόμματα: Την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τρίτον: Οι προηγούμενες εκλογές ήσαν πρωτίστως «εκλογές οργής» κατά των δυο «κατεστημένων» κομμάτων. Αυτές είναι «εκλογές φόβου». Κρίσιμοι ψηφοφόροι κατευθύνονται κυρίως από τον φόβο μήπως βρεθούμε εκτός Ευρώ.
Τέταρτον: Τα δυο «κατεστημένα» κόμματα παραμένουν απαξιωμένα στη συνείδηση των ψηφοφόρων. Αυτοί που θα επιλέξουν τη ΝΔ, η οποία αναμένεται να αυξήσει αρκετά τα ποσοστά της, θα το κάνουν «κρατώντας τη μύτη τους». Με δυο λόγια, ακόμα και αν έρθει πρώτο κόμμα η ΝΔ, μετεκλογικά θα διαθέτει ένα ιδιαίτερα εύθραυστο ποσοστό και τον πιο αντιδημοφιλή ηγέτη ενός νικηφόρου κόμματος κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης.
Πέμπτον: Οι ψηφοφόροι είναι όντως φοβισμένοι. Αν και οι περισσότεροι δηλώνουν ότι η χώρα θα παραμείνει στο Ευρώ (εκφράζοντας στην ουσία μια ευχή), ταυτόχρονα η πλειοψηφία τους εκτιμά πως η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει (εκφράζοντας έτσι την πραγματική ανησυχία του). Αυτός ο φόβος έχει αναστήσει μια πολιτικά ημιθανή ΝΔ. Ιδίως μάλιστα καθώς ο άλλος πόλος (ο ΣΥΡΙΖΑ) προκαλεί ανασφάλεια, έστω κι αν ως εικόνα, είναι ο μόνος που διαθέτει, λόγω της ηγεσίας του, αίσθηση φρεσκάδας σε ένα κατάκοπο παραδοσιακό κομματικό σύστημα.
Έκτον: Μετεκλογικά ο Τσίπρας είχε ισχυρό αέρα στα πανιά του. Εάν πρόβαλλε ένα μετριοπαθές κεντροαριστερό προφίλ και εάν δεν δημιουργούσε αμφιβολίες για το πώς θα διαχειριστεί τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., θα επικρατούσε άνετα στις εκλογές. Τούτο δε συνέβη. Διότι προφανώς δεν επιθυμεί στην συγκεκριμένη συγκυρία να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες και να υποστεί το αναπόφευκτο και βαρύ κόστος.
Έβδομον: Αν και οι ψηφοφόροι απαιτούν από την όποια κυβέρνηση σκληρή επαναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου, την ίδια ώρα ξεκαθαρίζουν πως είναι υπέρτατος στόχος η παραμονή στο Ευρώ, έστω και με αναδιπλώσεις και συμβιβασμούς. Όποια κυβέρνηση, μέσα από ανεπιτυχείς χειρισμούς, θα οδηγούσε τη χώρα, εκτός Ευρώ, θα καταστρέφονταν πολιτικά.
Όγδοον: Είναι φανερό πως βιώνουμε μια προεκλογική εκστρατεία όπου όλες οι πλευρές επενδύουν σε φορτισμένα αρνητικά συναισθήματα και έωλες υποσχέσεις. Ειδικά η ΝΔ έχει σπρώξει στα άκρα την κινδυνολογία της, με αποκορύφωμα τη θλιβερή διαφήμιση με τα παιδιά, που επενδύει στον πρωτόγονο φόβο των λίγων, ενώ θα έπρεπε να καλλιεργείται χαμηλότονα η εύλογη ανησυχία των πολλών.
Ένατον: Οι ψηφοφόροι, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, κάνουν μη ιδεολογικές επιλογές. Εντελώς διαφορετικά είναι τα κριτήρια τους. Γι αυτό η μάζα των κεντρογενών ψηφοφόρων (Κεντρώοι, Κεντροαριστεροί, Κεντροδεξιοί, φτάνουν το 60%) ψηφίζουν Αριστερά και ακραία Δεξιά κόμματα. Ας σημειωθεί ότι οι αμιγώς δεξιοί και αριστεροί ψηφοφόροι παραμένουν μειοψηφίες (αθροίζουν στο 30%).
Δέκατο: Οι όποιες επιλογές του εκλογικού σώματος, δεν θα διαμορφώσουν ένα σταθερό πολιτικό τοπίο. Το όποιο σκηνικό που θα προκύψει, θα είναι βραχύβιο. Κόμματα όπως η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αν δεν αλλάξουν συθέμελα (κάτι αμφίβολο) θα κλείσουν γρήγορα τον κύκλο τους. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, αν αποβάλλει τις ακραίες πλευρές του (κάτι όχι εύκολο), μπορεί όντως να γίνει καταλύτης γενικότερων αλλαγών. Πριν δηλαδή βουλιάξει όλο το κομματικό σύστημα. Και μαζί του, πιθανώς και η ίδια η χώρα.
Γιάννης Λούλης