Γενναίες παρεμβάσεις θα εισηγηθεί η Μέρκελ για την Ευρώπη

Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ σκοπεύει να θέσει τους Ευρωπαίους εταίρους προ των ευθυνών τους, πριν βγει το 2012. Σύμφωνα με το σχέδιο της καγκελαρίας, που είχε ήδη μπει σε κίνηση, οι εταίροι θα κληθούν να αποδείξουν στην πράξη πόσο πολύ λογαριάζουν την ευρωπαϊκή ιδέα και την κοινοτική αλληλεγγύη, αποφασίζοντας το Δεκέμβρη του 2012 τη σύγκληση διακυβερνητικής διάσκεψης για την αναθεώρηση της
ευρωπαϊκής συνθήκης. Σύμφωνα με διπλωματικές πληροφορίες, το θέμα της νέας συνθήκης είχε θέσει ο Γερμανός μόνιμος αντιπρόσωπος στην ΕΕ, πρέσβης κ. Πήτερ Τέμπελ, ήδη από τα συμβούλια COREPER του Μαΐου και του Ιουνίου. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές μιλούσαν - τότε - για το δεκαετές σχέδιο για την ομοσπονδιακή Ευρώπη. Η οικονομική πίεση, όμως, οι εκλογές στη Γερμανία και η ανάγκη για μια τελική λύση στην κρίση χρέους οδήγησαν πολλούς εκ των εταίρων να ζητήσουν επίσπευση των διαδικασιών. Ο σύμβουλος της Αγκελα Μέρκελ, Νικολάους Μάγερ-Λάντρουτ μετέφερε στις Βρυξέλλες την επιθυμία της γερμανικής κυβέρνησης να τρέξουν οι διεργασίες για τη σύγκληση διακυβερνητικής διάσκεψης, όπως αυτής του 2002- 2003.
Στις προθέσεις των Γερμανών που έχουν κοινοποιηθεί στις Βρυξέλλες είναι η ενοποίηση των οικονομικών συνθηκών και η κεντρική σύνταξη προϋπολογισμών στις Βρυξέλλες σε αντάλλαγμα για την αμοιβαιοποίηση του δημοσίου χρέους. Για πρώτη φορά η γερμανική πλευρά θέτει μόνη της θέμα κοινού δανεισμού υπό προϋποθέσεις στα πλαίσια μιας πολιτικής ένωσης. Βεβαίως, ο κεντρικός έλεγχος αναμένεται να περιλαμβάνει και ποινές για τους παραβάτες, δηλαδή τους δημοσιονομικά απείθαρχους, που θα πιστοποιεί και θα επιβάλλει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ιδέες γύρω από τις ποινές υπάρχουν ήδη και περιλαμβάνονται στο λεγόμενο δημοσιονομικό σύμφωνο.
Όπως είναι λογικό το γερμανικό σχέδιο συναντά ήδη αρκετές αντιδράσεις. Υπάρχουν αυτοί που δε βλέπουν με καλό μάτι την παραχώρηση επιπλέον εξουσιών στις Βρυξέλλες, υπάρχουν κράτη που απεχθάνονται την ιδέα της πολιτικής ένωσης και άλλοι που απλά φοβούνται τις ποινές.
Φυσικά υπάρχει και το ζήτημα των δημοψηφισμάτων. Η επικύρωση της προηγούμενης συνθήκης ήταν επεισοδιακή σε συγκεκριμένες χώρες, όπου διεξήχθησαν δημοψηφίσματα. Παρομοίως η ίδια η διαδικασία της διακυβερνητικής διάσκεψης μπορεί να ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, με την κάθε χώρα να προσπαθεί να αποκομίσει οφέλη από τη διαδικασία ή να περιχαρακώσει τα κεκτημένα της. Σε κάθε περίπτωση, η διακυβερνητική αναμένεται να διαρκέσει για πάνω από ένα έτος, τη στιγμή που τα άμεσα προβλήματα των κρατών - μελών, εν μέσω κρίσης χρέους, θα συνεχίσουν να υπάρχουν ή θα επιδεινώνονται.
Από την άλλη, η Γερμανία θέλει να δείξει άπαξ και διαπαντός ποια κατεύθυνση θα πάρει η Ευρώπη. Κανείς δεν αποκλείει πως μέχρι την ευόδωση του σχεδίου δε θα εφαρμοστούν και ενδιάμεσα μέτρα για την ανακούφιση κάποιων ομάδων κρατών - εξάλλου, σήμερα υπάρχει ο ESM. Σε σχέση τώρα με το χρονοδιάγραμμα που θα οδηγήσει στη διακυβερνητική, την Τετάρτη συνεδριάζει το κολέγιο των επιτρόπων, με την οικονομία πρώτο θέμα στην ατζέντα. Στις αρχές Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστούν οι προτάσεις της Κομισιόν για την «τραπεζική ένωση» και μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να παρουσιάσουν τις θέσεις τους στη Σύνοδο Κορυφής (18/10) και το Δεκέμβρη να αποφασιστεί ποιες θα είναι οι μελλοντικές κινήσεις.