Τη δική μας πόλη, πότε θα την "ξανασκεφτούμε";

Έτσι θα είναι η Πανεπιστημίου σε λίγους μήνες. Εμείς είμαστε ευχαριστημένοι από την πόλη μας;

Μια πόλη που σφύζει από ζωντάνια, μια πόλη ανθεκτική και βιώσιμη, πιστή στις αρχές σχεδιασμού σύγχρονων και βιοκλιματικών μητροπόλεων. Αυτό είναι το μήνυμα της μελέτης που κέρδισε το πρώτο βραβείο στον ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Rethink Athens για την ανασυγκρότηση του κέντρου της Αθήνας με
άξονα την Πανεπιστημίου που οργάνωσε και χρηματοδότησε το Ιδρυμα Ωνάση. Σήμερα παρουσιάστηκε η μελέτη παρουσία του πρωθυπουργού, του Ευάγγελου Βενιζέλου, του Φώτη Κουβέλη και πλήθους υπουργών.
Ο τίτλος της μελέτης που βραβεύτηκε είναι «Ένα βήμα μπροστά» και επικεφαλής της νικητήριας ομάδας μελετητών είναι το ολλανδικό γραφείο OKRA με μεγάλη διεθνή εμπειρία στην ανάπλαση του δημόσιου χώρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τη νέα εικόνα της Αθήνας σχεδίασαν αυτοί που έχουν σχεδιάσει και το κέντρο της Βασιλείας στην Ελβετία, το λεγόμενο «τρίτο κέντρο» του Λονδίνου στο Croydon, το μητροπολιτικό κέντρο της Κοπεγχάγης, το προγραμματικό σχέδιο για το μελλοντικό κέντρο του Ρόττερνταμ, τους Cutty Sark Gardens στο Λονδίνο, και τον χώρο της Φλαμανδικής έκθεσης στη Γάνδη.
Ο διαγωνισμός του Rethink Athens οργανώθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση, που χρηματοδοτεί και το σύνολο των μελετών που απαιτούνται για να ενταχθεί το έργο στο ΕΣΠΑ και να χρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους.
Πώς θα είναι η Αθήνα από το 2016
Ο εκπρόσωπος του γραφείου Οkra Μάρτιν Κνάιτ μιλώντας στο κοινό παρουσίασε τις βασικές αρχές της μελέτης: Χώρους για πεζούς – ειδικές μελέτες για τη ρύθμιση της συγκοινωνίας όχι μόνο γύρω από την Πανεπιστημίου αλλά σε ολόκληρο το κέντρο- χώρος για ποδηλάτες, πυκνό πράσινο παντού, χώρου σκιάς, χώροι αναψυχής, διάλογος με τα κενά κτήρια, δημιουργία νέων χρήσεων. Ειδικότερα το σχέδιο έχει ως εξής:
Μια προσιτή πόλη: Η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει τέσσερις χαρακτηριστικούς τόπους. Το Σύνταγμα και η Πλατεία Ομονοίας θα αποτελούν τις δύο πράσινες αστικές πλατείες, με εξέχοντα και άφθονα υδάτινα στοιχεία. Η πλατεία Δικαιοσύνης θα μετατραπεί σε ένα πράσινο αστικό δωμάτιο, το οποίο θα περιλαμβάνει μια πηγή νερού και θα φιλοξενεί δραστηριότητες σε ένα σκιασμένο προαύλιο. Στο μέσο της οδού Πανεπιστημίου, ένα πράσινο σύνολο θα δώσει στην περιοχή τον χαρακτήρα αστικού πάρκου. Το πράσινο θα χρησιμοποιηθεί ως ένα συνεκτικό δίκτυο που θα ενώνει τον δημόσιο χώρο προς κάθε κατεύθυνση και θα συνδέει τις παρακείμενες γειτονιές, με αποκορύφωμα την Πανεπιστημίου. Η νέα γραμμή του τραμ θα σχεδιαστεί με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι εμφανής και να αποτελεί βασικό συστατικό της εικόνας του χώρου, συμβάλλοντας στη συνοχή του.
Μια πόλη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή: Η Πανεπιστημίου θα μεταμορφωθεί σε μια πράσινη ραχοκοκαλιά ενός ευρύτερου πράσινου δικτύου, που θα προσφέρει σκιά και προστασία. Η ευρύτερη στρατηγική περιλαμβάνει: τη μείωση της αστικής θερμοκρασίας, τη βελτίωση των συνθηκών περιβαλλοντικής άνεσης (φυσική ψύξη χάρη στη δημιουργία πράσινου και σκιάς στον δημόσιο χώρο, πράσινων ταρατσών και προσόψεων, ψυχρών δαπέδων), τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας καθώς και τη διαχείριση του νερού (συγκέντρωση νερού από καταιγίδες και άρδευση). Το νέο πράσινο τρίγωνο της πόλης θα συνδεθεί με τους λόφους γύρω από το κέντρο της πόλης, με αποτέλεσμα η μείωση της αστικής θερμοκρασίας να επεκταθεί σε όλο το Μητροπολιτικό Κέντρο. Η στρατηγική του πράσινου στην Αθήνα θα περιλαμβάνει μέριμνα για τη σωστή άρδευση, καθώς η καλή κατάσταση των φυτών είναι αποφασιστικής σημασίας για τη μείωση της θερμοκρασίας. Το βρόχινο νερό θα συλλέγεται σε υπόγειες δεξαμενές, στις ταράτσες ή όπου αλλού κριθεί σκόπιμο και εφικτό. Ακόμη, το νερό θα χρησιμοποιηθεί και με "ποιητικό τρόπο", κάνοντας αναφορά στον υπόγειο ποταμό Ηριδανό.
Μια πόλη που σφύζει από ζωντάνια: Η αναβάθμιση της οδού Πανεπιστήμιου περιλαμβάνει τη δημιουργία φιλόξενων χώρων κατά μήκος του δρόμου. Η μελέτη εισάγει την ιδέα του θεάτρου των 1.000 δωματίων στα κενά κτήρια όπου οργανώνονται πολιτιστικά δρώμενα και δημιουργούνται νέα σημεία ενδιαφέροντος για τη δημιουργία μιας ζωντανής ατμόσφαιρας. Το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων αυτών θα έχει σχέση με την ελληνική φιλοσοφία, την επιστήμη, το θέατρο και την τέχνη. Στόχος είναι η δημιουργία ενεργών μετώπων που θα δημιουργήσουν συνδέσεις μεταξύ των κτηρίων και της δημόσιας σφαίρας. Σε μικρότερη κλίματα οι ελαφριές αρχιτεκτονικές εγκαταστάσεις δεν θα εστιάσουν μόνο στην εμπορική δραστηριότητα αλλά θα προσφέρουν και άλλες εξυπηρετήσεις, όπως τα περίπτερα νερού ή μια βιβλιοθήκη παιχνιδιών. Τέλος, το διαδραστικό διακοσμητικό φως θα δώσει στον δημόσιο χώρο την κατάλληλη ατμόσφαιρα κατά τις βραδινές ώρες.
Οι δημιουργοί της βραβευμένης πρότασης υποστηρίζουν ότι η ανασυγκρότηση του ανώνυμου χώρου στην καρδιά της Αθήνας είναι εφικτή και δηλώνουν τη βεβαιότητα τους για τη δυνατότητα συνδυασμού της αστικής ζωντάνιας της περιοχής με τη δημιουργία μιας πράσινης, φιλικής στον πεζό, ραχοκοκαλιάς, η οποία θα συμβάλει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην Αθήνα.
Συνολικά στην ομάδα που κέρδισε το πρώτο βραβείο συμμετέχουν οι:
OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN BV (Knuijt Martin)
MIXST URBANISME (Thoral Ingeborg)
WAGENINGEN UNIVERSITY, Department of Environmental Sciences, Landscape Architecture Group (Klemm Wiebke, Steenbruggen Arian, Heusinkveld Bert)
STUDIO 75 (Πάντος-Κίκκος Στέφανος)
WSGReenTechnologies GmbH (Peretti Guilia, Bruse Michael, Winterstetter Thomas)