Ο Ανδρέας Λοβέρδος σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Έθνος της
Κυριακής τονίζει ότι το ΠΑΣΟΚ έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο και
παρουσιάζει ποιες μπορεί να είναι οι εναλλακτικές επιλογές στο χώρο της κεντροαριστεράς. «Εξ αντικειμένου οι δυνατότητες στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο, στο
χώρο της Δημοκρατικής Παράταξης, είναι οι εξής: ή να δημιουργηθεί νέο κόμμα, ή να σχηματισθεί συνασπισμός κομμάτων, δικτύων και προσώπων, όπως η ΕΛΙΑ στην Ιταλία, που θα εκλέξει από τη βάση τον Πρόεδρό του και όλοι θα διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, ή να ενωθούν ΠΑ.ΣΟ.Κ. – ΔΗΜΑΡ (δεν το βλέπω καθόλου εφικτό αυτό), ή και να μετασχηματισθεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ.», τονίζει ο πρώην υπουργός, ο οποίος κρατάει κλειστά τα χαρτιά του αναφορικά με το τι θα κάνει αυτός.
Για τη Νέα Δημοκρατία πιστεύει ότι μετά το ψήφισμα των μέτρων θα χάσει σιγά – σιγά την λαϊκή της στήριξη, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνει ότι «αν ο καθένας δεν κοιτάει τον εαυτό του μπορούμε να αποτελέσει τον πλειοψηφικό πόλο που θα νικήσει τον ΣΥΡΙΖΑ».
Ο Λοβέρδος επανέλαβε τέλος ότι δεν θέλει να συμμετάσχει στο οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Ανδρέα Λοβέρδου
Έχετε δηλώσει ότι έως να κλείσει ο κύκλος με την εκταμίευση της δόσης δεν πρόκειται να ανοίξετε τα χαρτιά σας. Θα ανεξαρτητοποιηθείτε πάραυτα αποχωρώντας από το ΠΑΣΟΚ;
Όλα θα τα δούμε τότε. Οτιδήποτε γίνει αυτή τη στιγμή, πριν η Ελλάδα χρηματοδοτηθεί με τα 43-44 δις από το Πρόγραμμα, είναι εθνικά και πολιτικά προβληματικό. Τον Αύγουστο λεγόταν πως έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα κλείσουν όλα, μπαίνουμε, όμως, στον Νοέμβριο κι ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες. Απαιτείται, λοιπόν, υπομονή κι απόδειξη συνείδησης εθνικής ευθύνης.
Θα επιμείνω: είστε πιο κοντά στη δημιουργία νέου κόμματος στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο; Ή θα παραμείνετε στην «ασφάλεια» της μάχης εντός του ΠΑΣΟΚ;
Εξ αντικειμένου οι δυνατότητες στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο, στο χώρο της Δημοκρατικής Παράταξης, είναι οι εξής: ή να δημιουργηθεί νέο κόμμα, ή να σχηματισθεί συνασπισμός κομμάτων, δικτύων και προσώπων, όπως η ΕΛΙΑ στην Ιταλία, που θα εκλέξει από τη βάση τον Πρόεδρό του και όλοι θα διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, ή να ενωθούν ΠΑ.ΣΟ.Κ. – ΔΗΜΑΡ (δεν το βλέπω καθόλου εφικτό αυτό), ή και να μετασχηματισθεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ. γιατί, ως είναι σήμερα, έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο. Όλα αυτά, λοιπόν, τα ενδεχόμενα, κι εγώ επιμένω, θα τα εξετάσουμε μετά τη λήψη της δόσης των 43-44 δις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει οροφή κι από τί αυτό εξαρτάται;
Στις εκλογές του Ιουνίου οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς συγκέντρωσαν περίπου 20%. Δηλαδή στην πτώση των δυνάμεων της Δημοκρατικής Παράταξης, το 1/5 του εκλογικού σώματος στάθηκε κοντά μας. Αν δεν κοιτάξει ο καθένας τον εαυτό του, μπορούμε να αποτελέσουμε τον πλειοψηφικό πόλο που θα νικήσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο δρόμος, λοιπόν, είναι ανοικτός. Κόμματα του χώρου, δίκτυα και πρόσωπα πρέπει να βρούμε κοινή πορεία. Μπορούμε να είμαστε πρώτοι στις επόμενες εκλογές.
Ναι σε νέο κόμμα κεντροδεξιάς ρότας;
Η Ν.Δ., όπως και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. 2009-2011, μετά τη λήψη των μέτρων σιγά –σιγά θα απονομιμοποιηθεί. Θα στερηθεί δηλαδή της λαϊκής στήριξης. Δεν υπάρχουν δεξιο-αριστερά, ή αριστερο-δεξιά σενάρια. Ή και αν υπάρχουν, δεν με αφορούν. Δεν μετακινούμαι από το χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, της Δημοκρατικής Παράταξης. Σε καμμία περίπτωση. Θα αγωνιστώ για να ξαναγίνει ισχυρή κι έχει όλες τις δυνατότητες, όπως ήδη σας είπα, να πλειοψηφήσει.
Αν ο κ. Σαμαράς σας καλέσει να συμμετάσχετε στην κυβέρνηση θα πείτε ναι;
Όχι. Τον Ιούνιο είχα υποστηρίξει τη στρατηγική της συμμετοχής μας. Δεν έγινε δεκτή από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Αποδείχτηκε πως είχα δίκιο. Τώρα, όμως, τα πράγματα άλλαξαν: α) Οι τρεις κυβερνητικοί κύκλοι, (δημοσιονομική προσαρμογή, ανάπτυξη, θεσμική λειτουργία) προχωρούν χωρίς συντονισμό, χωρίς σχέδιο, χωρίς κατεύθυνση. Στην πράξη δεν γίνεται τίποτε ουσιαστικό. Χάθηκαν οι πολυτιμότεροι μήνες για μια νέα κυβέρνηση. β) Δημιουργήθηκαν οι πολιτικοί συσχετισμοί εξουσίας από το κέντρο της κυβέρνησης προς τα μέλη της και προς τα ΜΜΕ. Εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, αρνηθήκαμε, δυστυχώς, να συγκαθορίσουμε με την εμπειρία μας τις διαδικασίες αυτές. γ) Στελεχώθηκε, με ευθύνη και των τριών κομμάτων, ο κρατικός μηχανισμός και τα υπουργεία με τους συνήθεις παλαιοκομματικούς τρόπους. δ) Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ έχασε το στίγμα της και δεν μπορεί να στηρίξει πολιτικά πρόσωπα δικά της στην κυβέρνηση, ούτε τις επιλογές τους. Η συμμετοχή σημαίνει προσωπική και πολιτική αποτυχία. Στηρίζω την κυβέρνηση γιατί έτσι στηρίζω τη χώρα, αλλά έως εκεί.
Δηλαδή θεωρείτε ως σίγουρη την αποτυχία της Κυβέρνησης;
Με απρόβλεπτες μάλιστα συνέπειες για την οικονομία της χώρας και των πολιτών το 2013. Η Ελλάδα εξασφάλισε, και θα εξασφαλίσει έτι περαιτέρω, την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ισορροπεί το ισοζύγιο εξαγωγών – εισαγωγών, μειώνει το πρωτογενές έλλειμμα, αλλά κινδυνεύει με εσωτερική οικονομική κατάρρευση. Η οικονομία αργοσβήνει και οι πολιτικοί κοιτούν και περί άλλων τυρβάζουν. Όπως παρατήρησε ο Σύνδεσμος ΑΕ – ΕΠΕ, φεύγει η διοίκηση της ΦΑΓΕ και της Κόκα-Κόλα και οι πολιτικοί απλώς παρατηρούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις τράπεζες, που ζητούν πίσω τα κεφάλαια κίνησης στις επιχειρήσεις κι έτσι τις κλείνουν. Αν αυτό συνεχιστεί, η χώρα θα καταρρεύσει. Πώς θα στηριχτεί η μισθοδοσία του Δημοσίου, οι συντάξεις, οι δαπάνες υγείας, παιδείας, η ίδια η αγορά, όταν, η Διοίκηση και η Δικαιοσύνη που επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη, κινούνται σε αδιάφορο πλαίσιο και η χώρα στηρίζεται σε ορισμένους πατριώτες δικαστές και υπαλλήλους του Δημοσίου; Αυτό όμως, αν συνεχιστεί, έχει ημερομηνία λήξης, που θα εκδηλωθεί με οικονομικό ναυάγιο.
Παρουσιάζετε το βιβλίο σας για την ανόρθωση της Ελλάδας και εκτός Αθηνών, με πολλές συγκεντρώσεις. Γιατί το κάνετε αυτό;
Δέχθηκα ήδη περίπου 60 προτάσεις από όλη την Ελλάδα για να παρουσιάσω το βιβλίο μου. Η υποδοχή αυτή είναι τιμητική και πολύ ενθαρρυντική για μένα και τα επόμενα βήματά μου. Η διαδρομή που κάνω είναι μια πορεία με τους πολίτες με αμφίδρομη, όπως έως τώρα δείχνουν τα πράγματα, πολιτική επικοινωνία, από την οποία προκύπτουν συνεννοήσεις. Στόχος μου είναι να πάω παντού και θα προσπαθήσω να τον εκπληρώσω.
Έχετε δηλώσει ότι θα ψηφίσετε τα μέτρα. Δεν έχετε καμία κόκκινη γραμμή;
Ποτέ δεν μίλησα για μέτρα. Πάντα ανέφερα πως θα στηρίξω χωρίς εκπτώσεις τη συμφωνία των τριών αρχηγών. Οι συζητήσεις και οι συμπτώσεις ή οι διαφωνίες των πολιτικών αρχηγών αποδείχθηκε πως ήταν ο καθρέπτης της διαπραγμάτευσης με την Ε.Ε. και τους άλλους. Ήταν απαράδεκτη η μομφή περί θεάτρου που κάποιοι υποστήριξαν. Ιδού λοιπόν η δική μου κόκκινη γραμμή. Όχι μέτρα κι ό,τι νάναι, αλλά η συμφωνία των τριών αρχηγών, που εμπεριέχει τη διαπραγμάτευση της χώρας με την τρόϊκα.
Στα εργασιακά, όμως, υπάρχει εμπλοκή. Τι θα κάνετε;
Κατ’ αρχάς σε όλα τα υπόλοιπα, υπάρχει συμφωνία. Στο 95% δηλαδή των θεμάτων υπάρχει συμφωνία, την οποία και θα στηρίξω. Στο υπόλοιπο τμήμα, για το οποίο εκφράζονται διαφωνίες, πιστεύω πως υπάρχει περιθώριο έως την τελευταία στιγμή να βρεθεί κοινός τόπος.
Κι αν δεν βρεθεί;
Μην προδικάζετε κάτι τέτοιο. Θα διαμορφωθεί, άλλωστε, και επ’ αυτού η συνολική θέση της Κοινοβουλευτικής
Ομάδας του ΠΑΣΟΚ και θα καθορίσω και με βάση αυτό το δεδομένο τη στάση μου. Είναι, πάντως, σωστό να σταθούμε όλοι μαζί και αλληλέγγυοι, όσοι δώσαμε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, τον περασμένο Ιούλιο. Έως την ψηφοφορία ίσως υπάρχει χρόνος.
χώρο της Δημοκρατικής Παράταξης, είναι οι εξής: ή να δημιουργηθεί νέο κόμμα, ή να σχηματισθεί συνασπισμός κομμάτων, δικτύων και προσώπων, όπως η ΕΛΙΑ στην Ιταλία, που θα εκλέξει από τη βάση τον Πρόεδρό του και όλοι θα διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, ή να ενωθούν ΠΑ.ΣΟ.Κ. – ΔΗΜΑΡ (δεν το βλέπω καθόλου εφικτό αυτό), ή και να μετασχηματισθεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ.», τονίζει ο πρώην υπουργός, ο οποίος κρατάει κλειστά τα χαρτιά του αναφορικά με το τι θα κάνει αυτός.
Για τη Νέα Δημοκρατία πιστεύει ότι μετά το ψήφισμα των μέτρων θα χάσει σιγά – σιγά την λαϊκή της στήριξη, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνει ότι «αν ο καθένας δεν κοιτάει τον εαυτό του μπορούμε να αποτελέσει τον πλειοψηφικό πόλο που θα νικήσει τον ΣΥΡΙΖΑ».
Ο Λοβέρδος επανέλαβε τέλος ότι δεν θέλει να συμμετάσχει στο οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Ανδρέα Λοβέρδου
Έχετε δηλώσει ότι έως να κλείσει ο κύκλος με την εκταμίευση της δόσης δεν πρόκειται να ανοίξετε τα χαρτιά σας. Θα ανεξαρτητοποιηθείτε πάραυτα αποχωρώντας από το ΠΑΣΟΚ;
Όλα θα τα δούμε τότε. Οτιδήποτε γίνει αυτή τη στιγμή, πριν η Ελλάδα χρηματοδοτηθεί με τα 43-44 δις από το Πρόγραμμα, είναι εθνικά και πολιτικά προβληματικό. Τον Αύγουστο λεγόταν πως έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα κλείσουν όλα, μπαίνουμε, όμως, στον Νοέμβριο κι ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες. Απαιτείται, λοιπόν, υπομονή κι απόδειξη συνείδησης εθνικής ευθύνης.
Θα επιμείνω: είστε πιο κοντά στη δημιουργία νέου κόμματος στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο; Ή θα παραμείνετε στην «ασφάλεια» της μάχης εντός του ΠΑΣΟΚ;
Εξ αντικειμένου οι δυνατότητες στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο, στο χώρο της Δημοκρατικής Παράταξης, είναι οι εξής: ή να δημιουργηθεί νέο κόμμα, ή να σχηματισθεί συνασπισμός κομμάτων, δικτύων και προσώπων, όπως η ΕΛΙΑ στην Ιταλία, που θα εκλέξει από τη βάση τον Πρόεδρό του και όλοι θα διατηρήσουν την αυτοτέλειά τους, ή να ενωθούν ΠΑ.ΣΟ.Κ. – ΔΗΜΑΡ (δεν το βλέπω καθόλου εφικτό αυτό), ή και να μετασχηματισθεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ. γιατί, ως είναι σήμερα, έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο. Όλα αυτά, λοιπόν, τα ενδεχόμενα, κι εγώ επιμένω, θα τα εξετάσουμε μετά τη λήψη της δόσης των 43-44 δις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει οροφή κι από τί αυτό εξαρτάται;
Στις εκλογές του Ιουνίου οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς συγκέντρωσαν περίπου 20%. Δηλαδή στην πτώση των δυνάμεων της Δημοκρατικής Παράταξης, το 1/5 του εκλογικού σώματος στάθηκε κοντά μας. Αν δεν κοιτάξει ο καθένας τον εαυτό του, μπορούμε να αποτελέσουμε τον πλειοψηφικό πόλο που θα νικήσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο δρόμος, λοιπόν, είναι ανοικτός. Κόμματα του χώρου, δίκτυα και πρόσωπα πρέπει να βρούμε κοινή πορεία. Μπορούμε να είμαστε πρώτοι στις επόμενες εκλογές.
Ναι σε νέο κόμμα κεντροδεξιάς ρότας;
Η Ν.Δ., όπως και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. 2009-2011, μετά τη λήψη των μέτρων σιγά –σιγά θα απονομιμοποιηθεί. Θα στερηθεί δηλαδή της λαϊκής στήριξης. Δεν υπάρχουν δεξιο-αριστερά, ή αριστερο-δεξιά σενάρια. Ή και αν υπάρχουν, δεν με αφορούν. Δεν μετακινούμαι από το χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, της Δημοκρατικής Παράταξης. Σε καμμία περίπτωση. Θα αγωνιστώ για να ξαναγίνει ισχυρή κι έχει όλες τις δυνατότητες, όπως ήδη σας είπα, να πλειοψηφήσει.
Αν ο κ. Σαμαράς σας καλέσει να συμμετάσχετε στην κυβέρνηση θα πείτε ναι;
Όχι. Τον Ιούνιο είχα υποστηρίξει τη στρατηγική της συμμετοχής μας. Δεν έγινε δεκτή από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Αποδείχτηκε πως είχα δίκιο. Τώρα, όμως, τα πράγματα άλλαξαν: α) Οι τρεις κυβερνητικοί κύκλοι, (δημοσιονομική προσαρμογή, ανάπτυξη, θεσμική λειτουργία) προχωρούν χωρίς συντονισμό, χωρίς σχέδιο, χωρίς κατεύθυνση. Στην πράξη δεν γίνεται τίποτε ουσιαστικό. Χάθηκαν οι πολυτιμότεροι μήνες για μια νέα κυβέρνηση. β) Δημιουργήθηκαν οι πολιτικοί συσχετισμοί εξουσίας από το κέντρο της κυβέρνησης προς τα μέλη της και προς τα ΜΜΕ. Εμείς, ως ΠΑΣΟΚ, αρνηθήκαμε, δυστυχώς, να συγκαθορίσουμε με την εμπειρία μας τις διαδικασίες αυτές. γ) Στελεχώθηκε, με ευθύνη και των τριών κομμάτων, ο κρατικός μηχανισμός και τα υπουργεία με τους συνήθεις παλαιοκομματικούς τρόπους. δ) Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ έχασε το στίγμα της και δεν μπορεί να στηρίξει πολιτικά πρόσωπα δικά της στην κυβέρνηση, ούτε τις επιλογές τους. Η συμμετοχή σημαίνει προσωπική και πολιτική αποτυχία. Στηρίζω την κυβέρνηση γιατί έτσι στηρίζω τη χώρα, αλλά έως εκεί.
Δηλαδή θεωρείτε ως σίγουρη την αποτυχία της Κυβέρνησης;
Με απρόβλεπτες μάλιστα συνέπειες για την οικονομία της χώρας και των πολιτών το 2013. Η Ελλάδα εξασφάλισε, και θα εξασφαλίσει έτι περαιτέρω, την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ισορροπεί το ισοζύγιο εξαγωγών – εισαγωγών, μειώνει το πρωτογενές έλλειμμα, αλλά κινδυνεύει με εσωτερική οικονομική κατάρρευση. Η οικονομία αργοσβήνει και οι πολιτικοί κοιτούν και περί άλλων τυρβάζουν. Όπως παρατήρησε ο Σύνδεσμος ΑΕ – ΕΠΕ, φεύγει η διοίκηση της ΦΑΓΕ και της Κόκα-Κόλα και οι πολιτικοί απλώς παρατηρούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις τράπεζες, που ζητούν πίσω τα κεφάλαια κίνησης στις επιχειρήσεις κι έτσι τις κλείνουν. Αν αυτό συνεχιστεί, η χώρα θα καταρρεύσει. Πώς θα στηριχτεί η μισθοδοσία του Δημοσίου, οι συντάξεις, οι δαπάνες υγείας, παιδείας, η ίδια η αγορά, όταν, η Διοίκηση και η Δικαιοσύνη που επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη, κινούνται σε αδιάφορο πλαίσιο και η χώρα στηρίζεται σε ορισμένους πατριώτες δικαστές και υπαλλήλους του Δημοσίου; Αυτό όμως, αν συνεχιστεί, έχει ημερομηνία λήξης, που θα εκδηλωθεί με οικονομικό ναυάγιο.
Παρουσιάζετε το βιβλίο σας για την ανόρθωση της Ελλάδας και εκτός Αθηνών, με πολλές συγκεντρώσεις. Γιατί το κάνετε αυτό;
Δέχθηκα ήδη περίπου 60 προτάσεις από όλη την Ελλάδα για να παρουσιάσω το βιβλίο μου. Η υποδοχή αυτή είναι τιμητική και πολύ ενθαρρυντική για μένα και τα επόμενα βήματά μου. Η διαδρομή που κάνω είναι μια πορεία με τους πολίτες με αμφίδρομη, όπως έως τώρα δείχνουν τα πράγματα, πολιτική επικοινωνία, από την οποία προκύπτουν συνεννοήσεις. Στόχος μου είναι να πάω παντού και θα προσπαθήσω να τον εκπληρώσω.
Έχετε δηλώσει ότι θα ψηφίσετε τα μέτρα. Δεν έχετε καμία κόκκινη γραμμή;
Ποτέ δεν μίλησα για μέτρα. Πάντα ανέφερα πως θα στηρίξω χωρίς εκπτώσεις τη συμφωνία των τριών αρχηγών. Οι συζητήσεις και οι συμπτώσεις ή οι διαφωνίες των πολιτικών αρχηγών αποδείχθηκε πως ήταν ο καθρέπτης της διαπραγμάτευσης με την Ε.Ε. και τους άλλους. Ήταν απαράδεκτη η μομφή περί θεάτρου που κάποιοι υποστήριξαν. Ιδού λοιπόν η δική μου κόκκινη γραμμή. Όχι μέτρα κι ό,τι νάναι, αλλά η συμφωνία των τριών αρχηγών, που εμπεριέχει τη διαπραγμάτευση της χώρας με την τρόϊκα.
Στα εργασιακά, όμως, υπάρχει εμπλοκή. Τι θα κάνετε;
Κατ’ αρχάς σε όλα τα υπόλοιπα, υπάρχει συμφωνία. Στο 95% δηλαδή των θεμάτων υπάρχει συμφωνία, την οποία και θα στηρίξω. Στο υπόλοιπο τμήμα, για το οποίο εκφράζονται διαφωνίες, πιστεύω πως υπάρχει περιθώριο έως την τελευταία στιγμή να βρεθεί κοινός τόπος.
Κι αν δεν βρεθεί;
Μην προδικάζετε κάτι τέτοιο. Θα διαμορφωθεί, άλλωστε, και επ’ αυτού η συνολική θέση της Κοινοβουλευτικής
Ομάδας του ΠΑΣΟΚ και θα καθορίσω και με βάση αυτό το δεδομένο τη στάση μου. Είναι, πάντως, σωστό να σταθούμε όλοι μαζί και αλληλέγγυοι, όσοι δώσαμε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, τον περασμένο Ιούλιο. Έως την ψηφοφορία ίσως υπάρχει χρόνος.
Το ότι το Πασοκ έκλεισε τον κύκλο του δεν χρειάζεται να το πει κανένας. Το είπαν οι ψηφοφόροι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτον κ. Λοβέρδο, όμως, δεν εξήγησε κανένας ότι και ο ίδιος (όπως και οι υπόλοιποι μακροχρονίως διατελέσαντες σε κυβερνητικούς θώκους)έκλεισε το δικό του κύκλο;
Δεν εξήγησε κανένας ότι τα συλλογικά υποκείμενα όταν κλείνουν τον κύκλο τους συμπαρασύρουν και τα πρόσωπα που τα συναποτελούν;