Πόσες "βίλες Αμαλία" έχει η Ευρώπη;

Δεν είναι η πρώτη φορά που το τριώροφο νεοκλασικό στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Χέυδεν απασχολεί κόσμο. Γονείς μαθητών, δημοτικοί υπάλληλοι, αρχιτέκτονες και ένας διπλωμάτης ανησυχούσαν για την τύχη της βίλας Αμαλία πολύ προτού αυτή εκκενωθεί από

την Αστυνομία. Οι προτάσεις τους όμως - αλλά και οι μελέτες τους - χάνονταν επί χρόνια σε γραφειοκρατικές χαραμάδες ή σκόνταφταν στην οικονομική αδυναμία των τοπικών Αρχών και στο πολιτικό κόστος.
Η βίλα Αμαλία περιλαμβάνει δύο τριώροφα κτίρια που μοιράζονται την ίδια αυλή. Χτίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα με μικρή χρονική διαφορά μεταξύ τους (αυτό πάνω στη συμβολή Αχαρνών και Χέυδεν ολοκληρώθηκε τελευταίο) και ανήκαν στον τότε νομικό σύμβουλο του κράτους Μιλτιάδη Ράλλη, προπάππο του νυν έλληνα πρεσβευτή στο Βερολίνο Δημήτρη Ράλλη. Λέγεται ότι τα αρχιτεκτονικά σχέδια βασίστηκαν σε προσχέδιο του Τσίλερ.
Από το 1932 έως το 1973 το ένα από τα δύο κτίρια του οικοπέδου στέγασε το 2ο Γυμνάσιο Αρρένων. Εκεί φοίτησαν, μεταξύ των άλλων, ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο εικαστικός Αλέκος Φασιανός, ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Το άλλο κτίριο μετά τον θάνατο του Μιλτιάδη Ράλλη πέρασε σε κάποιο από τα παιδιά του ώσπου και εκείνο πέθανε και η έπαυλη έμεινε κενή για μερικά χρόνια. Στο μεταξύ το γυμνάσιο μετακόμισε αλλού αφού οι αίθουσες στη βίλα Αμαλία ήταν μικρές και δεν επαρκούσαν για τον αριθμό των μαθητών του, που όλο και αυξανόταν.
Σύμφωνα με τον σχετικό φάκελο που έχει ο Δήμος Αθηναίων, το 1974 απαλλοτριώνονται και τα δύο κτίρια από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) και έκτοτε - παρά τις κατά καιρούς προθέσεις ή μελέτες - δεν αξιοποιούνται. Το 1987 η βίλα Αμαλία χαρακτηρίζεται διατηρητέο.
Βάσει της απόφασης απαγορεύεται «κάθε αφαίρεση, αλλοίωση ή καταστροφή των επιμέρους αρχιτεκτονικών ή καλλιτεχνικών διακοσμητικών στοιχείων» των κτιρίων. Τρία χρόνια μετά τα ερειπωμένα κτίρια καταλαμβάνονται από ομάδες αναρχικών.
Φαινόμενο που έχει διαπιστωθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπου οι καταλήψεις είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Το ίδιο και οι εκκενώσεις τους από το κράτος. Ενίοτε γίνονται κινηματογραφικά. Κάποιες φορές οι καταληψίες διαμαρτύρονται πολιτισμένα, ενώ μερικοί διαπραγματεύονται και λύσεις με τις Αρχές. Η εφημερίδα Τα Νέα, παρουσιάζει τις σημαντικότερες καταλήψεις κτιρίων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες...
Το κτίριο που έγινε τουριστική ατραξιόν
Πέρυσι η Αστυνομία εισέβαλε στο διασημότερο ίσως κτίριο υπό κατάληψη στην Ευρώπη, το Tacheles στο Βερολίνο. Το γεμάτο γκραφίτι μισογκρεμισμένο κτίριο των 9.000 τ.μ. είχε καταληφθεί από το 1990 από καλλιτέχνες. Εμεναν εκεί και εξέθεταν τα έργα τους. Ηταν μια από τις τουριστικές ατραξιόν, καθώς έδινε μια πολύ καλή γεύση των χαοτικών και δημιουργικών ημερών που έζησε η πόλη μετά την πτώση του Τείχους. Κατά τη διάρκεια της αστυνομικής επιχείρησης εκκένωσης οι ένοικοι κάθονταν στο πεζοδρόμιο μαζί με τα υπάρχοντά τους, ένας άνδρας έπαιζε στο σαξόφωνο μπλουζ και δύο άλλοι ντυμένοι στα μαύρα σιγομουρμούριζαν ένα πένθιμο εμβατήριο. Περί τα 80 άτομα διαδήλωσαν ειρηνικά και διαλύθηκαν ησύχως.
Η «Δημοκρατία της Φρεστονίας» και οι 20.000 καταληψίες
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 οι καταλήψεις κτιρίων από χίπις, καλλιτέχνες, ακτιβιστές κ.λπ. έγιναν μόδα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κάποιοι μάλιστα στη Φρέστον Ρόουντ κήρυξαν την ανεξαρτησία τους και εξέδωσαν διαβατήρια, της «Δημοκρατίας της Φρεστονίας». Οι καταλήψεις ξαναγνώρισαν άνθηση κυρίως στη νοτιοανατολική Αγγλία στα μέσα της δεκαετίας του 2000, εξαιτίας όμως των υψηλών ενοικίων και όχι του lifestyle. Σήμερα η πλειονότητα των καταληψιών, που υπολογίζονται στους 20.000, απλώς δεν μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο και ψάχνουν για στέγη. Από πέρυσι η κατάληψη ιδιωτικού κτιρίου τιμωρείται με πρόστιμο 6.150 ευρώ ή φυλάκιση έξι μηνών.
Το Φρούριο του Πάνερντεν και η στρατιωτική επέμβαση

Κάποτε στην Ολλανδία μπορούσε κάποιος να καταλάβει νομίμως ένα άδειο κτίριο που δεν χρησιμοποιούνταν για έναν χρόνο. Οφειλε να στείλει γράμμα στον ιδιοκτήτη και να προσκαλέσει την Αστυνομία για επιθεώρηση.
Η πρακτική ήταν κάτι παραπάνω από διαδεδομένη αλλά πλέον είναι παράνομη. Η διασημότερη κατάληψη της χώρας ήταν το Φρούριο του Πάνερντεν, ένα στρατιωτικό κάστρο του 1869. Εκκενώθηκε το 2006 με μια θεαματική επιχείρηση στην οποία συνεργάστηκαν Στρατός και Αστυνομία. Λίγες ημέρες μετά οι καταληψίες το ανακατέλαβαν αλλά τελικά ήρθαν σε συμφωνία με τον δήμο, στον οποίο ανήκε το κάστρο και ήθελε να το μετατρέψει σε μουσείο. Τους δελέασε παραχωρώντας τους ένα μεγάλο κομμάτι γης.
Το Σπίτι των Νέων και η έφοδος των ειδικών δυνάμεων
Από το 1982 μέχρι και το 2007 το Σπίτι της Νέων, Ungdomshuset στα δανικά, ήταν κέντρο συνάντησης αριστεριστών και αναρχοαυτόνομων στην Κοπεγχάγη, το οποίο λειτουργούσε και ως μουσική σκηνή.
Αυτοί βρίσκονταν πάντα σε διαμάχη με τον δήμο. Μέχρι που ειδικές δυνάμεις έκαναν έφοδο - από την ταράτσα, με τη βοήθεια ελικοπτέρου. Το κτίριο είχε καλυφθεί με καπνό για να μειωθεί η αποτελεσματικότητα των μολότοφ των ενοίκων του. Μετά την εκκένωσή του ξέσπασαν βίαιες διαδηλώσεις που διήρκεσαν τρεις ημέρες.
Η Αστυνομία έκανε εφόδους σε άλλα στέκια για έξι ημέρες και έξι νύχτες. Πέντε ημέρες μετά την εκκένωση, το κτίριο κατεδαφίστηκε σε λάιβ μετάδοση.

newsbeast