Η δεύτερη συμφωνία για τη διάσωση της Κύπρου ήταν πολύ καλύτερη από την πρώτη. Κατ’ αρχάς, υπήρξε συμφωνία: με τα 10 δισ. ευρώ του δανείου υποχώρησε η προοπτική της
πρώτης εξόδου χώρας από την ευρωζώνη.
Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης για διάλυση της Λαϊκής, της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της Κύπρου, και για αναδιάρθρωση της Τράπεζας Κύπρου, της μεγαλύτερης τράπεζας στη μεγαλόνησο, ακύρωσε τα χειρότερα στοιχεία της αρχικής, κακότεχνης συμφωνίας.
Οι καταθέτες με λογαριασμούς κάτω του εγγυημένου ποσού των 100.000 ευρώ θα τη γλιτώσουν. Οι πιστωτές των αδύναμων τραπεζών θα υποστούν απώλειες με ιεραρχικό τρόπο: πρώτα οι μέτοχοι και οι junior ομολογιούχοι, μετά οι senior ομολογιούχοι και οι μη ασφαλισμένοι καταθέτες.
«Καιρός ήταν», θα πουν πολλοί - ιδιαίτερα οι Γερμανοί ψηφοφόροι, που όπως φαίνεται ήταν και αυτοί που είχαν στο μυαλό τους οι αρχιτέκτονες του σχεδίου. Για υπερβολικά μεγάλο διάστημα στη διάρκεια αυτής της κρίσης, οι τράπεζες στην ευρωπεριφέρεια έμπλεκαν και διασώζονταν από τους φορολογούμενους της Βόρειας Ευρώπης. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο Ολλανδός που προεδρεύει του Eurogroup, ξεκαθάρισε στις 25 Μαρτίου ότι η κυπριακή συμφωνία αποτελεί πρότυπο: αν οι τράπεζες βρίσκονται υπό κατάρρευση, οι πιστωτές θα πρέπει να περιμένουν ότι θα πληρώσουν ολόκληρο τον λογαριασμό. Η αρχή του ηθικού κινδύνου υποτίθεται ότι επανεδραιώθηκε.
Το θέμα είναι με ποιο κόστος. Το γεγονός ότι μέσα σε λίγες ώρες ο Γ. Ντάισελμπλουμ ξαναχαρακτήρισε την Κύπρο μοναδική περίπτωση είναι ένδειξη. Τα σχόλια που έκανε λίγη ώρα νωρίτερα οδήγησαν σε πτώση τις αγορές, καθώς οι επενδυτές συμπέραναν ότι η συμφωνία είχε αποδυναμώσει την ευρωζώνη στο σύνολό της με τρεις τρόπους, και οι Γερμανοί ψηφοφόροι μπορεί τελικά να μετανιώσουν γι’ αυτό.
Πρώτον, η ίδια η Κύπρος φαίνεται πως έχει συντριβεί. Η κατάρρευση του υπερμεγέθους -με ρωσικό άρωμα- τραπεζικού της τομέα θα προκαλέσει καταστροφική οικονομική διολίσθηση - διολίσθηση που ενδεχομένως να σημαίνει ανάγκη για περισσότερο ρευστό.
Δεύτερον, η συμφωνία επιτρέπει στην Κύπρο να χρησιμοποιήσει ελέγχους στη διακίνηση κεφαλαίων προκειμένου να σταματήσει τη φυγή καταθέσεων με το σημερινό άνοιγμα των τραπεζών. Το ενιαίο νόμισμα δεν είναι πλέον ενιαίο: ένα ευρώ σε κυπριακό λογαριασμό δεν αξίζει τόσο όσο σε γερμανικό ή σε βελγικό λογαριασμό. Η ευρωζώνη λέει ότι αυτοί οι έλεγχοι είναι προσωρινοί, όμως στην Ισλανδία εξακολουθούν να ισχύουν τέσσερα χρόνια αφότου επιβλήθηκαν. Το προηγούμενο του περιορισμού στη διακίνηση του ευρώ δεν είναι κάτι που θα ξεχάσουν γρήγορα οι επενδυτές και οι καταθέτες.
Τρίτον, η απόφαση να τιμωρηθούν οι μεγαλοκαταθέτες θα αποδυναμώσει την ευρωζώνη. Ασχέτως με το αν αποδίδεται δικαιοσύνη για τη διάσωση Ρώσων που ξεπλένουν χρήμα, ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθούν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι από το κόστος της εκκαθάρισης των τραπεζών είναι να δοθεί σε όλους τους βραχυπρόθεσμους πιστωτές λόγος να παραμείνουν στη θέση τους.
Με το να πλήττονται, απλώς θα αποθαρρυνθούν από το να βάλουν χρήματα στις αδύναμες τράπεζες των οικονομιών της ευρωπεριφέρειας, και θα κάνουν ακόμα δυσκολότερη την επιβίωση των «άρρωστων» τραπεζών σε περιόδους κρίσης. Όταν αρχίζει η φυγή καταθέσεων, είναι λογικό να συμμετάσχουν σε αυτήν ακόμα και οι εξασφαλισμένοι καταθέτες. Η ευρωζώνη έχει καταθέσεις ύψους 8 τρισ. ευρώ και ετήσια κρατικά έσοδα μόλις 4,5 τρισ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις δεν θα μπορούσαν να εγγυηθούν όλες τις καταθέσεις, ακόμα και αν το ήθελαν.
Η μεγαλύτερη αστάθεια, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη δυσφορία των πιστωτριών χωρών σε μια στάσιμη περιφέρεια, είναι ένα κακό αποτέλεσμα για τους φορολογούμενους της Βόρειας Ευρώπης. Θα ήταν καλύτερα να δοθούν λίγο περισσότερα χρήματα και να υπάρξουν πιέσεις για τη δημιουργία ενός καλύτερου τραπεζικού συστήματος.
Αυτό σημαίνει έξτρα κεφάλαια: οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες δημιουργούν «μαξιλάρια», αλλά εξακολουθούν να υπολείπονται κατά 112 δισ. ευρώ έναντι των απαιτήσεων της Βασιλείας ΙΙΙ. Σημαίνει επίσης ότι μπαίνουν στη γραμμή του πυρός και πιο αξιόπιστοι πιστωτές, υιοθετώντας ένα πανευρωπαϊκό καθεστώς που θα απαιτεί από τις τράπεζες να εκδίδουν ομόλογα που απορροφούν τις απώλειες πριν από τους μεγαλοκαταθέτες.
Μόνο μια πλήρης τραπεζική ένωση της ευρωζώνης, που θα συμπεριλαμβάνει ένα πλαίσιο για δημοσιονομική στήριξη και για κοινή εγγύηση καταθέσεων, θα σπάσει τον σύνδεσμο μεταξύ αδύναμων τραπεζών και αδύναμων κρατών. Δυστυχώς, όμως, η Ευρώπη βρίσκεται πίσω σε όλα αυτά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου