Η πιθανολογούμενη ενέργεια του Μάριο Ντράγκι, προέδρου της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας, δεν μας αλλάζει τίποτε απ’ όσα πρέπει να κάνει η
Ελλάδα τις επόμενες εβδομάδες. Οι τράπεζές μας δεν μπορούν να
συμμετάσχουν στη διανομή ρευστών διαθεσίμων, αφού δεν διαθέτουν
αξιόλογες εγγυήσεις. Για πολλούς ακόμη μήνες θα πρέπει να αρκεστούν σε
όσα τους μοιράζει η Τράπεζα της Ελλάδος, με την άδεια βεβαίως της
ευρωτράπεζας, τα οποία
άλλωστε έφτασαν τα 100 δισ.
Εντελώς διαφορετικά είναι τα πράγματα για την Eυρωζώνη. Ορθώς οι αγορές περιμένουν «τα πάντα» από την ΕΚΤ και, κυρίως, να αγοράσει τα ομόλογα των κρατών που βρίσκονται υπό πίεση. Παρά ταύτα, έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο «Ιταλός», όπως φίλοι και εχθροί τον αποκαλούν μεταξύ τους, δεν θα είναι έτοιμος στις 6 Σεπτεμβρίου.
Oμως, η χρήση «έκτακτων μέτρων», όπως τα αποκάλεσε σε άρθρο του ο κ. Ντράγκι, θα δημιουργήσει θετικό έδαφος για τις αμέσως επόμενες κινήσεις της χώρας μας. Αν η Eυρωζώνη πετύχει και η κρίση αρχίσει να υποχωρεί, η λειτουργία των νέων «πολιτειακών μηχανισμών» θα αλλάξει το κλίμα. Η δραστηριοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου, ο μηχανισμός εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων από έναν κοινό οργανισμό της Eυρωζώνης και η ανακεφαλαιοποίηση όσων τραπεζικών ιδρυμάτων αντιμετωπίζουν έκτακτα προβλήματα θα δημιουργήσουν δυναμική εξόδου από την κρίση.
Πολλοί, στη Γερμανία και αλλού, υποστηρίζουν ότι η διάσωση κρατών με τα χρήματα των υπολοίπων, απαγορεύεται από το άρθρο 125 της Συνθήκης. Ο Γενς Βάιντμαν, πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, που κάθεται στο ίδιο συμβούλιο με τον Ντράγκι, φρόντισε να υπενθυμίσει πόσο βαθιά είναι η διαφωνία του. Πιστεύω όμως ότι οι «σκληροί» θα αποδεχτούν τελικά την «πολιτική πραγματικότητα». Δεν αποτελεί υπερβολή να πούμε ότι έχει ήδη τεθεί το ερώτημα αν «θα συνεχίσει να υπάρχει το ευρώ». Χρειάζονται επομένως γενναίες αποφάσεις, ώστε οι διεθνείς επενδυτές να εμπιστευθούν και να επενδύσουν τα χρήματά τους στην Ευρώπη. Τελικά και η Μπούντεσμπανκ θα συμφωνήσει, ακόμη κι αν χρειαστεί να κάνει η καγκελάριος το ταξίδι από το Βερολίνο στη Φρανκφούρτη – όπως το έκαναν πριν απ’ αυτήν, σε ανάλογες περιστάσεις, οι προκάτοχοί της.
Ενας άλλος πρώην σύμβουλος της κυρίας Μέρκελ, ο Γιοργκ Ασμουσεν, ο οποίος έχει τη θέση του εισηγητή στο συμβούλιο της ΕΚΤ, είχε ήδη τοποθετηθεί θετικά στην προοπτική να επαναλάβει η τράπεζα την παρέμβαση με την οποία είχε δοκιμάσει να συγκρατήσει την ελληνική κρίση χρέους. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν τα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα, τροφοδοτεί τη φαρέτρα όσων πιστεύουν ότι η δημοσιονομική πειθαρχία αποτελεί «εθνικό θέμα» και δεν πρέπει να αφορά την κοινή νομισματική πολιτική, άρα και το κοινό νόμισμα.
Μπορεί, επομένως, ο κ. Ντράγκι να μην κάνει την κίνησή του τις αμέσως επόμενες εβδομάδες. Μπορεί να περιμένει την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας (αναμένεται στις 9 Σεπτεμβρίου), που θα κρίνει τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθεροποίησης. Οι εχθροί της από κοινού διάσωσης του ευρώ, όπως ο Χανς Βέρνερ Σιν, επικεφαλής του ινστιτούτου IFO, υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε αμοιβαία υποχρέωση θα καταλήξει στις πλάτες των Γερμανών φορολογουμένων. «Εάν κάποιες χώρες δεν είναι σε θέση να προβούν στις απαραίτητες καταβολές, οι άλλες χώρες θα πρέπει να το κάνουν για λογαριασμό τους», έγραψε σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ (Αυγή, 29/8/2012).
Είναι πιθανότερο να μειώσει η ΕΚΤ τώρα αμέσως το επιτόκιο του ευρώ στη μισή μονάδα. Iσως, μάλιστα, να ανακοινώσει ότι καθιστά αρνητικό ένα άλλο βασικό επιτόκιο, που ήδη έχει μηδενιστεί, στο οποίο οι τράπεζες καταθέτουν τα ρευστά που τους περισσεύουν. Οι δύο αυτές κινήσεις θα πείσουν τις αγορές ότι, τελικά, θα χρησιμοποιηθεί και το όπλο της απευθείας αγοράς ομολόγων.
Αν όλα πάνε καλά, στο περιβάλλον που θα έχει διαμορφωθεί την άνοιξη του 2013, θα είναι ευκολότερο να συζητηθούν θέματα του ελληνικού προγράμματος όπως είναι παράταση του διακρατικού χρέους και ο επαναπρογραμματισμός των τόκων. Με την προϋπόθεση ότι εμείς, μέχρι τότε, θα έχουμε κάνει όσα απαιτεί η παραμονή μας στο μεγάλο ευρωπαϊκό τραπέζι της διαπραγμάτευσης.
άλλωστε έφτασαν τα 100 δισ.
Εντελώς διαφορετικά είναι τα πράγματα για την Eυρωζώνη. Ορθώς οι αγορές περιμένουν «τα πάντα» από την ΕΚΤ και, κυρίως, να αγοράσει τα ομόλογα των κρατών που βρίσκονται υπό πίεση. Παρά ταύτα, έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο «Ιταλός», όπως φίλοι και εχθροί τον αποκαλούν μεταξύ τους, δεν θα είναι έτοιμος στις 6 Σεπτεμβρίου.
Oμως, η χρήση «έκτακτων μέτρων», όπως τα αποκάλεσε σε άρθρο του ο κ. Ντράγκι, θα δημιουργήσει θετικό έδαφος για τις αμέσως επόμενες κινήσεις της χώρας μας. Αν η Eυρωζώνη πετύχει και η κρίση αρχίσει να υποχωρεί, η λειτουργία των νέων «πολιτειακών μηχανισμών» θα αλλάξει το κλίμα. Η δραστηριοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου, ο μηχανισμός εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων από έναν κοινό οργανισμό της Eυρωζώνης και η ανακεφαλαιοποίηση όσων τραπεζικών ιδρυμάτων αντιμετωπίζουν έκτακτα προβλήματα θα δημιουργήσουν δυναμική εξόδου από την κρίση.
Πολλοί, στη Γερμανία και αλλού, υποστηρίζουν ότι η διάσωση κρατών με τα χρήματα των υπολοίπων, απαγορεύεται από το άρθρο 125 της Συνθήκης. Ο Γενς Βάιντμαν, πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, που κάθεται στο ίδιο συμβούλιο με τον Ντράγκι, φρόντισε να υπενθυμίσει πόσο βαθιά είναι η διαφωνία του. Πιστεύω όμως ότι οι «σκληροί» θα αποδεχτούν τελικά την «πολιτική πραγματικότητα». Δεν αποτελεί υπερβολή να πούμε ότι έχει ήδη τεθεί το ερώτημα αν «θα συνεχίσει να υπάρχει το ευρώ». Χρειάζονται επομένως γενναίες αποφάσεις, ώστε οι διεθνείς επενδυτές να εμπιστευθούν και να επενδύσουν τα χρήματά τους στην Ευρώπη. Τελικά και η Μπούντεσμπανκ θα συμφωνήσει, ακόμη κι αν χρειαστεί να κάνει η καγκελάριος το ταξίδι από το Βερολίνο στη Φρανκφούρτη – όπως το έκαναν πριν απ’ αυτήν, σε ανάλογες περιστάσεις, οι προκάτοχοί της.
Ενας άλλος πρώην σύμβουλος της κυρίας Μέρκελ, ο Γιοργκ Ασμουσεν, ο οποίος έχει τη θέση του εισηγητή στο συμβούλιο της ΕΚΤ, είχε ήδη τοποθετηθεί θετικά στην προοπτική να επαναλάβει η τράπεζα την παρέμβαση με την οποία είχε δοκιμάσει να συγκρατήσει την ελληνική κρίση χρέους. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν τα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα, τροφοδοτεί τη φαρέτρα όσων πιστεύουν ότι η δημοσιονομική πειθαρχία αποτελεί «εθνικό θέμα» και δεν πρέπει να αφορά την κοινή νομισματική πολιτική, άρα και το κοινό νόμισμα.
Μπορεί, επομένως, ο κ. Ντράγκι να μην κάνει την κίνησή του τις αμέσως επόμενες εβδομάδες. Μπορεί να περιμένει την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας (αναμένεται στις 9 Σεπτεμβρίου), που θα κρίνει τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθεροποίησης. Οι εχθροί της από κοινού διάσωσης του ευρώ, όπως ο Χανς Βέρνερ Σιν, επικεφαλής του ινστιτούτου IFO, υποστηρίζουν ότι οποιαδήποτε αμοιβαία υποχρέωση θα καταλήξει στις πλάτες των Γερμανών φορολογουμένων. «Εάν κάποιες χώρες δεν είναι σε θέση να προβούν στις απαραίτητες καταβολές, οι άλλες χώρες θα πρέπει να το κάνουν για λογαριασμό τους», έγραψε σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ (Αυγή, 29/8/2012).
Είναι πιθανότερο να μειώσει η ΕΚΤ τώρα αμέσως το επιτόκιο του ευρώ στη μισή μονάδα. Iσως, μάλιστα, να ανακοινώσει ότι καθιστά αρνητικό ένα άλλο βασικό επιτόκιο, που ήδη έχει μηδενιστεί, στο οποίο οι τράπεζες καταθέτουν τα ρευστά που τους περισσεύουν. Οι δύο αυτές κινήσεις θα πείσουν τις αγορές ότι, τελικά, θα χρησιμοποιηθεί και το όπλο της απευθείας αγοράς ομολόγων.
Αν όλα πάνε καλά, στο περιβάλλον που θα έχει διαμορφωθεί την άνοιξη του 2013, θα είναι ευκολότερο να συζητηθούν θέματα του ελληνικού προγράμματος όπως είναι παράταση του διακρατικού χρέους και ο επαναπρογραμματισμός των τόκων. Με την προϋπόθεση ότι εμείς, μέχρι τότε, θα έχουμε κάνει όσα απαιτεί η παραμονή μας στο μεγάλο ευρωπαϊκό τραπέζι της διαπραγμάτευσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου