Ηγεσία και όχι πολιτική διαχείριση

Γράφει ο Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος

Δραματικές είναι οι εξελίξεις όσον αφορά την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών στην Ευρώπη και τις συνέπειες που συνεπάγονται σε κοινωνικό επίπεδο. Παράλληλα, είναι απορίας άξιον πως λίγοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο βλέπουν τις εξελίξεις σε όλο τον κόσμο.
Για να είμαι πιο σαφής, η ανεργία στην

Ευρώπη έφθασε το 12% κοντά στα 20.000.000 ανέργους, και η Δημοσιονομική προσαρμογή οδηγεί μαθηματικά σε αύξηση του αριθμού αυτού με μεγάλη ταχύτητα. Οι οικονομίες του Νότου βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση, όπως και οι Οικονομίες των περισσοτέρων μικρών χωρών της Ευρώπης. Ακόμη και οι πλουσιότερες χώρες βλέπουν την ανάπτυξη τους να μειώνεται και την ύφεση προ των πυλών τους. Και στον υπόλοιπο κόσμο, οι μεν Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής συνεχίζουν την παραδοσιακή τους πορεία προσπαθώντας με διάφορους τρόπους να κρατήσουν ζωντανή την οικονομία τους, αυξάνοντας σταθερά το Δημόσιο χρέος και το έλλειμμά τους, οι δε αναδυόμενες οικονομίες (BRICS) συνεχίζουν την ανάπτυξη τους με μία επιβράδυνση αλλά δημιουργώντας ταυτόχρονα πλαίσια ανάπτυξης. Διερωτάται, λοιπόν, ο καθένας μήπως θα έπρεπε να μας απασχολήσει πλέον το μέλλον της Ευρώπης και των λαών της άμεσα ή θα πρέπει όλοι να εξακολουθούμε να ασχολούμεθα με τους «κακούς» συνεταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης και να περιμένουμε τις εκλογές στην Ομοσπονδιακή Γερμανία για να αρχίσουμε να συζητούμε το πρόβλημα της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, αν υπάρχουν ακόμη περιθώρια.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει άμεσα να ληφθούν πρωτοβουλίες. Πρωτοβουλίες ουσιαστικές, που θα ενδυναμώσουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσα από την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιμέρους οικονομιών. Πρέπει επιτέλους να βρεθούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα όλων των οικονομιών της Ευρώπης και σε αυτά να επενδύσουμε, αν θέλουμε να έχουμε μέλλον σαν οικονομία. Πέραν δε αυτού θα πρέπει σοβαρά να λάβουμε υπ όψη μας δύο ουσιαστικές παραμέτρους. Η πρώτη είναι ότι το δημογραφικό πρόβλημα της Ευρώπης, το οποίο τα επόμενα χρόνια θα γίνεται όλο και πιο πιεστικό, και η δεύτερη είναι η υποχώρηση του διαθέσιμου καταναλωτικού εισοδήματος στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, με αποτέλεσμα είτε να αναζητούνται φθηνότερες λύσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες (προφανώς εκτός Ευρώπης), είτε να μειώνεται η κατανάλωση.
Όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα λάθος πολιτικών αποφάσεων, έλλειψης Ηγεσίας, και προφανώς έλλειψης ενός συγκεκριμένου πλάνου που θα οδηγούσε στην ουσιαστική οικονομική και πολιτική ένωση της Ευρώπης. Ήταν αποτέλεσμα μικροπολιτικών που αναπτύχθηκαν σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία είκοσι χρόνια και οδήγησαν την ευρωπαϊκή οικονομία στο σημείο που είναι σήμερα. Ήταν αποτέλεσμα της δικής μας (ως Ευρωπαίων) λανθασμένης νοοτροπίας με την οποία λειτουργήσαμε όλα αυτά τα χρόνια προτάσσοντας ως γνώμονα την εθνική μας και όχι την ευρωπαϊκή μας ταυτότητα.
Αυτά είναι διαπιστώσεις και δεν ωφελεί να μείνουμε σ’ αυτές. Οι αναλύσεις είναι καλές όταν οδηγούν σε σύνθεση και σε ριζικές αποφάσεις με κοινούς και εφικτούς στόχους.
Σ’ αυτήν την βάση λοιπόν, πάντα κατά την προσωπική μου άποψη, οι βασικές επιλογές που έχουμε αν θέλουμε να υπάρχουμε σαν ευρωπαϊκή οικονομία και να παίζουμε σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι πρέπει να επικεντρωθούν σε ένα καθορισμένο πλαίσιο που θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
• Να νοιώθουμε όλοι ευρωπαίοι και να λειτουργούμε ως ευρωπαίοι. Προφανώς αυτό δεν σημαίνει ότι θα χάσουμε τα εθνικά μας χαρακτηριστικά, την κουλτούρα και την Ιστορία μας, αλλά από την στιγμή που επιλέξαμε να ανήκουμε σε μια ευρύτερη οικογένεια θα πρέπει όλοι να παλέψουμε για την ανάπτυξή της και μέσα από αυτή να δούμε και την προσωπική ή εθνική μας ανάπτυξη.
• Σαφέστατα χρειαζόταν η δημοσιονομική προσαρμογή, για να έρθουν οι οικονομίες πιο κοντά. Ενδεχομένως να χρειάζεται και περαιτέρω προσαρμογή, αλλά αυτή πρέπει να γίνει με μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα και βεβαίως λαμβάνοντας υπ όψη της τις ιδιαιτερότητες κάθε εθνικής οικονομίας και αυτό χρειάζεται χρόνο.
• Πρέπει άμεσα να βρεθούν λύσεις και στρατηγικές για τα τέσσερα μεγάλα θέματα της ευρωπαϊκής οικονομίας που είναι: Ανεργία, Επιχειρηματικότητα, Ρευστότητα και Ανταγωνιστικότητα. Κατά συνέπεια, επιβάλλεται τα πακέτα στήριξης που υπάρχουν και θα υπάρξουν (γιατί πρέπει να υπάρξουν) να είναι σχεδιασμένα για να δώσουν λύσεις σε αυτά τα μεγάλα προβλήματα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να υπάρξουν σχέδια για την μείωση της ανεργίας, με έμφαση στη ανεργία των νέων αλλά και όσων βρίσκονται σε παραγωγικές ηλικίες και αυτό δεν πρέπει επ’ ουδενί να γίνεται μέσα από επιδοτήσεις ανεργίας αλλά μέσα από ολοκληρωμένα πλάνα επιδότησης της εργασίας και της επιχειρηματικότητας. Όσον αφορά την επιχειρηματικότητα, θα πρέπει να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πλάνο στήριξης νέων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με γνώμονα τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής. Σχετικά με την ρευστότητα, κατ’ αρχήν πρέπει να οδηγηθούμε σε ένα ενιαίο Ευρωπαϊκό Τραπεζικό Σύστημα, όπου τα επιτόκια δεν θα έχουν αποκλίσεις, όπου οι επιμέρους Περιφέρειες (κράτη- μέλη ) θα έχουν συμμετοχή στο ρίσκο - δηλαδή θα συμμετέχουν με ένα ποσοστό στις εγγυήσεις των πιστώσεων τουλάχιστον μέχρι να ευθυγραμμισθεί η ενοποίηση και η ρευστότητα στην Ευρωπαϊκή Οικονομία - και όπου παράλληλα η φορολογία θα έχει μικρές αποκλίσεις. Και τέλος, όσον αφορά την Ανταγωνιστικότητα, θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένα πλάνα και σχέδια ώστε να αυξηθεί μέσω καινοτομίας, μέσω πιστοποιήσεων και μέσω ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.
• Το πρώτο, όμως, και το τελευταίο που χρειάζεται η Ευρώπη είναι Ηγεσία και όχι Πολιτική Διαχείριση. Είναι σαφές ότι από έναν πληθυσμό 180 περίπου εκατομμυρίου πολιτών μπορούν και πρέπει να αναδειχθούν εκείνοι που μπορούν να οδηγήσουν την Ευρώπη σε ένα σταθερά αναπτυξιακό μέλλον.
Πιλότος γι’ αυτό το πρόγραμμα μπορεί και πρέπει να είναι η χώρα μας, και αυτό ισχύει περισσότερο για το θέμα της Ηγεσίας. Οφείλουμε όλοι να κινηθούμε με αυτό το σκεπτικό, αφήνοντας πίσω προσωπικά συμφέροντα και έχοντας σαν καθοδηγητή το εθνικό μας συμφέρον. Αν πράγματι, για μια φορά στην ιστορία μας, σκεφθούμε και λειτουργήσουμε με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο θα σώσουμε την χώρα και την αξιοπρέπεια μας αλλά θα δείξουμε για μια ακόμη φορά τον δρόμο στους άλλους, για το τι πρέπει να κάνουν για να πετύχουν.
* Πρόεδρος Δ.Σ. Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων